سقف وافل يكي از انواع سقف هاي بتني است

سقف وافل يكي از انواع سقف هاي بتني است كه علاوه بر ظاهري شكيل، مزاياي اقتصادي و فني بسياري را نيز داراست. براي اجراي اين نوع سقف از قالب وافل استفاده مي شود كه وزن مرده سازه را به مراتب كاهش مي دهد و نماي زيبايي در سطح زيرين سقف ايجاد مي كند. در سايت زاگرس بنا ضمن آشنايي با پيشينه تاريخي سقف وافل با روش اجرا، نحوه طراحي، مزايا و معايب آن آشنا مي شويد و به سوال سقف وافل چيست پاسخ داده مي شود. در انتها نيز سازه هاي بزرگي كه از اين روش استفاده كرده اند، مرور مي گردند.
سقف وافل چيست :تاريخچهبراي اينكه به سوال سقف وافل چيست پاسخ دهيم بايد به تاريخ خود رجوع كنيم. جالب است بدانيد ايده باربري دو طرفه سقف ها به دوره هخامنشيان يعني حدود 2500 سال پيش برمي گردد. طبق آثار بجا مانده و مطابق تحليل باستان شناسان، سقف تخت جمشيد از الوارهاي چوبي متعامد تشكيل شده بوده است. همچنين ايده بكار گيري عملكرد سقف وافل را در بناي آكروپوليس يونان، هم دوره با هخامنشيان مي توان ديد.
مدلي از تخت جمشيد با سقف دو طرفهمدلي از تخت جمشيد با سقف دو طرفهاما سقف وافل به معني امروزي به اوايل قرن 19 بر مي گردد. زماني كه صنعت در حال رشد بود، ساخت و سازها گسترش پيدا كرده بود و مسائل معماري بيش از پيش مهم شده بود. در اين دوران نياز به دهانه هاي وسيع تر براي اجراي طرح هاي معماري نامنظم چالش شده بود كه استفاده از اين نوع سقف براي تامين دهانه هاي گسترده بدون نياز به ستون مورد توجه قرار گرفت. اما اينكه چه كشوري و چه ساختماني براي اولين بار از سقف وافل استفاده كرده مشخص نيست.
ّكتابچه كامل سقف وافل را به صورت فايل PDF از اينجا دانلود كنيد. 
روش اجراي سقف وافلاولين مرحله اجراي سقف وافل عمليات زير سازي است كه با نصب جك ها آغاز مي شود و با كار گذاشتن قالب هاي بافل ادامه مي يابد. نصب جك ها مانند سقف تيرچه بلوك انجام مي شود و نيازي به قالب فلزي نيست چراكه قالب هاي وافل مستقيما روي قوطي هاي فلزي قرار مي گيرد و تمام فضاي مورد نياز براي نگه داري بتن تازه را تامين مي كنند.
پروژه در حال اجراي سقف وافل در تهران توسط شركت زاگرس بناپروژه در حال اجراي سقف وافل در تهران توسط شركت زاگرس بناپس از جايگذاري قالب هاي وافل در فواصل مشخص، عمليات ميلگرد گذاري آغاز مي شود. در حين ميگرد گذاري عبور و مرور عوامل اجرايي به سهولت ممكن است چراكه قالب هاي وافل از استحكام بالايي برخوردارند.
پس از كنترل هاي نهايي، عمليات بتن ريزي آغاز شده و بتن تازه در فضاي خالي مابين قالب ها جايي مي گيرد. پس از گذشت زمان و تكميل فرآيند عمل آوري، بتن سخت شده و شبكه مستحكمي را به وجود مي آورد.
نحوه طراحي سقف وافلامروزه طراحي سقف وافل مانند مابقي مسائل طراحي به كمك نرم افزارها و بر اساس آيين نامه ها انجام مي شود. معمولا براي طراحي اين نوع سقف از نرم افزار سيف استفاده مي شود و براي اين موضوع آيين نامه و راهنماي هاي متفاوتي وجود دارد.
اما پارامترهاي طراحي سقف وافل چيست؟ پارامترهاي مورد نظر در طراحي اين نوع سقف شامل ضخامت دال، فاصله دو محور تيرچه، عرض و عمق تيرچه مي شود. البته همان طور كه مي دانيد در سقف وافل تيرچه به شكل پيش ساخته وجود ندارد و عرض آن با فاصله بين دو لبه قالب وافل مشخص مي شود.
براي اينكه با حدود طراحي سقف وافل آشنا شويد و از مقادير پارامتر آن تخميني داشته باشيد از نكات مي توانيد استفاده كنيد:
نسبت ضخامت دال به دهانه 1 به 24 است و حدود تقريبي آن بين 75 تا 130 ميلي متر مي باشد.عرض تيرچه يا فاصله دو لبه قالب حداقل 130 و حداكثر 150 ميلي متر است.فاصله محور تا محور تيرچه معمولا 915 ميلي متر مي باشد.نسبت عمق تيرچه به دهانه 1 به 25 است.از نكات فوق براي بررسي و تخمين اوليه و همچنين براي كنترل نهايي استفاده مي شود.
مقطع سقف وافل با مقدارهاي معمولمقطع سقف وافل با مقدارهاي معمولمزاياي سقف وافلمهمترين مزيت سقف وافل حذف ستون هاي متعدد است. ستون هاي اضافه علاوه بر تاثير منفي در معماري سازه، وزن و هزينه تمام شده آن را نيز افزايش مي دهد. سقف وافل با پوشش دهانه هاي طولاني تر، اين امكان را ايجاد مي كند كه تعداد ستون هاي موردنياز سازه كمتر شود. علاوه بر اين، ساختار مشبك سقف وافل ظرفيت باربري آن را نسبت به دال هاي معمولي افزايش مي دهد.
افزايش ظرفيت باربري به همراه حذف ستون و كاهش وزن مرده برابر است با صرفه جويي اقتصادي و كاهش هزينه تمام شده پروژه.
از بعد معماري نيز سقف وافل به كمك انواع قالب ها، فضاي مناسبي را براي پياده سازي طرح هاي معماري فراهم مي كند. از فضاي مشبك ايجاد شده براي نورپردازي و يا اجراي نماهاي جذاب استفاده مي گردد.
نمونه از كاربرد سقف وافل در طراحي معمارينمونه از كاربرد سقف وافل در طراحي معمارياز مزاياي اجرايي سقف وافل مي توان به حذف تيرچه هاي پيش ساخته اشاره كرد كه علاوه بر هزينه حمل و نقل و انبار كردن، فرآيند اجرا را نيز دردسر ساز مي كند.
از لحاظ فني نيز، در اجراي اين نوع سقف به دليل جنس پلاستيكي قالب ها، جذب آب بتن بسيار كاهش يافته و ويبراسيون بتن به راحتي انجام مي شود. در نتيجه كيفيت بتن در حد مطلوبي خواهد بود.
سازه هاي مهمي كه از اين نوع سقف استفاده كرده اندهمان طور كه گفته شده به دليل مزاياي فني، اقتصادي و زيبايي شناسي، از سقف وافل در صد سال اخير در بسياري از سازه هاي مهم استفاده شده است.
تئاتر ملي بريتانيا يكي با شكوه ترين مكان هاي هنري است كه از اين روش براي اجراي بخشي از سقف آن استفاده شده است. اين بنا در سال 1976 در شهر لندن ساخته شده و بيش از 2000 نفر ظرفيت دارد.